Đa nang buồng trứng chiếm tỷ lệ cao ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Gây cho họ nhiều nỗi lo lắng và các triệu chứng ảnh hưởng đến cuộc sống. Cùng tìm hiểu đa nang buồng trứng là gì ? Vì sao mắc đa nang buồng trứng? Dấu hiệu nào nhận biết sớm? Và các phương pháp điều trị là gì?

1. Đa nang buồng trứng là gì?

 Đa nang buồng trứng hay Hội chứng buồng trứng đa nang (tiếng Anh là Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là một dạng rối loạn nội tiết tố chiếm khoảng 27% ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản (15 - 44 tuổi). Hội chứng này bao gồm các triệu chứng như rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, cường androgen (nội tiết tố nam), nhiều nang nhỏ bên trong buồng trứng. [1]

2. Những dấu hiệu đa nang buồng trứng thường gặp

Dấu hiệu đa nang buồng trứng ở 1 phụ nữ bắt đầu thấy các triệu chứng vào kỳ kinh đầu tiên. Những người khác chỉ phát hiện ra khi họ đã tăng cân nhiều hoặc họ gặp phải tình trạng hiếm muộn.

Bệnh đa nang buồng trứng tuy không gây nguy hiểm nhưng nó bao gồm nhiều triệu chứng gây ảnh hưởng cuộc sống người phụ nữ:

• Rối loạn chu kỳ kinh nguyệt. Sự thiếu rụng trứng sẽ ngăn không cho niêm mạc tử cung bong ra hàng tháng. Một số phụ nữ bị đa nang buồng trứng có ít hơn 8 kỳ kinh một năm hoặc không có kỳ kinh nào. 
• Lượng máu kinh nhiều. Niêm mạc tử cung hình thành trong một thời gian dài, do đó, kỳ kinh nguyệt của bạn có thể nhiều hơn bình thường.
• Rậm lông. Hơn 70% phụ nữ bị tình trạng mọc lông trên mặt và cơ thể, bao gồm cả trên lưng, bụng và ngực [2]
• Mụn. Nội tiết tố nam có thể làm cho da tiết dầu hơn bình thường và gây ra mụn trên các vùng như mặt, ngực và lưng trên.
• Tăng cân. Có đến 80% phụ nữ bị PCOS bị thừa cân hoặc béo phì. [2]
• Hói đầu kiểu nam. Tóc trên da đầu mỏng hơn và có thể rụng.
• Sạm da. Các mảng da sẫm màu có thể hình thành thành các nếp nhăn trên cơ thể như ở cổ, ở bẹn và dưới vú.
• Nhức đầu. Sự thay đổi hormone có thể gây đau đầu ở một số phụ nữ.

3. Nguyên nhân gây đa nang buồng trứng

Hiện nay vẫn chưa xác định chính xác nguyên nhân gây đa nang buồng trứng, có một vài yếu tố nguy cơ tăng tỷ lệ mắc phải hội chứng trên, bao gồm: 

• Di truyền. Phụ nữ có mẹ hoặc chị gái bị đa nang buồng trứng hoặc tiểu đường loại 2 có nhiều khả năng mắc đa nang buồng trứng cao hơn.
• Lối sống có thể có tác động lớn đến tình trạng đề kháng insulin, đặc biệt nếu phụ nữ bị thừa cân do chế độ ăn uống không lành mạnh và thiếu hoạt động thể chất.
• Suy giảm hệ thống miễn dịch do chế độ dinh dưỡng hoặc hiện tượng viêm nhiễm.
• Sự tích tụ các chất độc hại, có thể từ nguồn thức ăn hoặc môi trường sống.
• Đề kháng insulin. Insulin là hormone được sản xuất trong tuyến tụy cho phép các tế bào sử dụng đường, nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể bạn. Nếu các tế bào của bạn trở nên đề kháng với hoạt động của insulin, thì lượng đường trong máu của bạn có thể tăng lên và cơ thể bạn có thể sản xuất nhiều insulin hơn. Lượng insulin dư thừa có thể làm tăng sản xuất androgen, gây khó rụng trứng. 

4. Đa nang buồng trứng có thể điều trị không?

Hiện nay chưa có phương pháp điều trị khỏi đa nang buồng trứng, do đó, việc điều trị và quản lý hội chứng này tuỳ thuộc vào mục tiêu đối tượng cần điều trị. 

Đối với phụ nữ chưa có dự định mang thai, điều trị các triệu chứng rối loạn kinh nguyệt, mụn, tăng đường huyết,...

Đối với phụ nữ đang gặp phải vấn đề hiếm muộn, điều trị bằng cách gây rụng trứng và giải quyết các vấn đề rối loạn nội tiết. 

• Ưu tiên hàng đầu là duy trì trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý và kiểm soát đường huyết ổn định. Bằng cách luyện tập thể dục thể thao, chế độ dinh dưỡng giảm tinh bột, tăng cường rau xanh và trái cây.
• Sử dụng thuốc kích thích buồng trứng như Letrozole, Clomiphene citrate, Gonadotropins
• Trường hợp các biện pháp trên không đạt hiệu quả thì điều trị hỗ trợ sinh sản là lựa chọn tối ưu. Người phụ nữ sẽ được kích thích buồng trứng, sau đó tiến hành bơm tinh trùng vào buồng tử cung hoặc thụ tinh trong ống nghiệm. Điều trị bằng phương pháp nào còn tùytuỷ thuộc vào chất lượng tinh trùng của chồng.

​

5. Đa nang buồng trứng có con được không?

Khoảng 70% - 80% phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có vấn đề về khả năng sinh sản. Nguyên nhân là do họ có những chu kỳ không rụng trứng. Bên cạnh đó, rối loạn nội tiết của buồng trứng đa nang gây ảnh hưởng đến kết cục thai kỳ khi họ mang thai, bao gồm sẩy thai, sanh non, tăng huyết áp, đái tháo đường [3].

Tuy nhiên, phụ nữ bị đa nang buồng trứng có thể mang thai bằng cách sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản giúp cải thiện quá trình rụng trứng. Giảm cân và giảm lượng đường trong máu có thể cải thiện cơ hội mang thai khỏe mạnh.

Tóm lại, Nếu đặt câu hỏi "Đa nang buồng trứng có nguy hiểm không ?" thì câu trả lời sẽ là "Có" . Và đa nang buồng trứng hiện nay chưa có phương pháp điều trị dứt điểm, nhưng có thể điều trị các triệu chứng nó gây ra, đặc biệt là với tiến bộ y học thì phụ nữ mắc hội chứng này vẫn có khả năng làm mẹ. 

Tài liệu tham khảo:

 [1] Mark O. Goodarzi (2016). Genetics of Common Endocrine Disease: The Present and the Future. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, Volume 101, Issue 3, 1 March 2016, Pages 787–794, https://doi.org/10.1210/jc.2015-3640

[2] ACOG (2021) Polycystic Ovary Syndrome (PCOS)

[3] CDC (2020) PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) and Diabetes