Kích thích buồng trứng

THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM

Người phụ nữ cần có hiện tượng phóng noãn để mang thai. Tuy nhiên, chu kỳ kinh nguyệt cực kì nhạy cảm và dễ bị ảnh hưởng. Các vấn đề về phóng noãn rất phổ biến và xảy ra ở khoảng 25% trường hợp hiếm muộn nữ[1].

Kích thích buồng trứng là gì[2]?

Kích thích buồng trứng (được biết như là kích thích buồng trứng có kiểm soát) là một cách điều trị hiếm muộn cho người phụ nữ trong đó buồng trứng được kích thích để tạo ra hai hay ba noãn, với hy vọng một trong số các noãn này sẽ trưởng thành để thụ tinh. Mục tiêu của kích thích buồng trứng là có nhiều noãn phát triển, sẵn sàng cho phóng noãn.

Kích thích buồng trứng khác với kích thích phóng noãn vì nhiều noãn sẽ được phóng thích trong cùng một chu kỳ kinh, thay vì là một noãn. Cách làm này giúp điều trị hiệu quả hơn vì nhiều noãn có thể thu được từ một chu kỳ kinh.

Kích thích phóng noãn thường được chỉ định trước khi xem xét các cách điều trị bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, trong khi kích thích buồng trứng thường được dùng trong các chu kỳ TTTON, bơm tinh trùng vào buồng tử cung và tiêm tinh trùng vào bào tương noãn. Kích thích buồng trứng làm nội mạc tử cung dày lên, sẵn sàng cho quá trình làm tổ.

Kích thích buồng trứng cũng có thể dùng cho người hiến noãn[3].

Quy trình

Có 3 bước cơ bản trong kích thích buồng trứng[4]:

Điều trị với gonadotropins để kích thích nhiều nang noãn phát triển
Điều trị với đồng vận hoặc đối vận để kiểm soát chu kỳ và ngăn ngừa hiện tượng phóng noãn xảy ra quá sớm.
Kích thích trưởng thành noãn sau cùng 36–38 giờ trước khi chọc hút noãn

Các phụ nữ có kích thích buồng trứng được theo dõi bằng siêu âm trong suốt quá trình điều trị[3].

Tôi sẽ được sử dụng các loại thuốc nào?

Gonadotropins (Bước 1)
Gonadotropins là các nội tiết tố được tiết ra một cách tự nhiên bởi cơ thể người phụ nữ. Thông thường, đa số nang noãn sẽ thoái triển trong những ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt, do nồng độ của hormone kích thích nang noãn (FSH) và hormone tạo hoàng thể (LH) giảm[1].

Do đó, để nhiều nang noãn có thể tiếp tục phát triển, kích thích buồng trứng được sử dụng để duy trì nồng độ của các gonadotropins này. Mục tiêu là để vượt qua sự sụt giảm của FSH và LH, thường xảy ra ở giai đoạn sớm của chu kỳ kinh nguyệt[5].

Bác sĩ hiếm muộn thường chọn liều khởi đầu dựa vào tuổi tác, chỉ số khối cơ thể (BMI) của bệnh nhân, các tình trạng bệnh lý khác (hội chứng buồng trứng đa nang), nồng độ nội tiết và số nang noãn có hốc (AFC: siêu âm ngã âm đạo đếm số lượng và kích thước của nang noãn trên hai buồng trứng)[6].

Vì gonadotropins có tác dụng mạnh hơn Clomiphene citrate nên dùng thuốc này có thể sẽ tăng nguy cơ[1]:
- Hội chứng quá kích buồng trứng (HCQKBT) — là tình trạng có nhiều nang noãn phát triển. HCQKBT thường có thể được chẩn doán nhanh chóng, có khoảng 2% phụ nữ cần nhập viện
- Đa thai – song thai hay tam thai có vẻ là điều nhiều cặp vợ chồng mong muốn, tuy nhiên đa thai có nhiều nguy cơ nghiêm trọng ảnh hưởng cho cả mẹ và con.
Đồng vận và đối vận (Bước 2)

Sau khi dùng gonadotropins, một loại thuốc khác được sử dụng để bảo đảm hiện tượng phóng noãn xảy ra vào đúng thời điểm[4]. Những thuốc này kiểm soát lượng FSH và LH cơ thể tiết ra, để ngăn chặn hiện tượng phóng noãn xảy ra bất ngờ trước khi bác sĩ chọc hút noãn[1].

Các loại thuốc này có thể sử dụng bằng cách tiêm hay xịt mũi[4].
Kích thích trưởng thành noãn sau cùng (Bước 3)

Thông thường, cơ thể người phụ nữ tăng tiết LH đến một ngưỡng nào đó trong chu kỳ kinh nguyệt, để kích thích hiện tượng phóng noãn xảy ra[4]. Tuy nhiên, ở một số phụ nữ, điều này không xảy ra[2]. Kết quả là, cần một mũi thuốc tiêm loại nội tiết khác (ví dụ, human chorionic gonadotropin; hCG) để gây ra hiện tượng phóng noãn trong giai đoạn cuối cùng của kích thích buồng trứng[4].

Cách làm này cho phép bác sĩ biết chính xác thời điểm phóng noãn, giúp họ tiến hành các điều trị khác như tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI) hay chọc hút noãn vào cùng thời điểm, mang lại cơ hội có thai cao hơn.