Nguyên nhân gây hiếm muộn con ngày nay xuất phát từ nam giới (người chồng) gần tương đương với nữ giới (người vợ) với tỷ lệ # 30-40%. Có nhiều bệnh lý và nguyên nhân gây ra tình trạng hiếm muộn ở nam giới và thường được đánh giá qua tinh dịch đồ bằng các thông số về số lượng, hình dạng và sự đi động của tinh trùng. Những kết quả thường gây hiếm muộn ở nam giới là không có tinh trùng hoặc tinh trùng số lượng rất ít, yếu và/hoặc dị dạng, trong đó có một dạng bất thường khi đánh giá tinh dịch đồ là tinh trùng bất động hoàn toàn (100%). Hiển nhiên, khi tinh trùng bất động hoàn toàn thì không thể có thai tự nhiên hoặc bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), và ngay cả làm thụ tinh trong ống nghiệm (IVF/ICSI) thì tỷ lệ tinh trùng thụ tinh được với trứng để hình thành phôi cũng thấp (khoảng 40-50%, so với nhóm tinh trùng bình thường là 70-80%). Vậy có những câu hỏi đặt ra là: Tinh trùng bất động hoản toàn là như thế nào? Những tinh trùng bất động hoàn toàn này làm sao có thể biết được còn sống hay chết? Làm thế nào để những tinh trùng này thụ tinh được với trứng để sau đó phát triển thành phôi?
1. Tinh trùng bất động hoàn toàn (100%) là khi phân tích tinh dịch đồ mặc dù có số lượng tinh trùng nhưng hoàn toàn không thấy tinh trùng di động. Thông thường, tinh trùng bất động hoàn toàn thường gặp ở tinh trùng tử phẫu thuật và đi kèm với hình dạng tinh trùng bất thường.
2. Thông thường, tinh trùng bất động hoàn toàn không phải là tinh trùng chết 100%. Vẫn có một tỷ lệ 10-60% tinh trùng còn sống (tùy theo những mẫu khác nhau) nhưng bất động. Để phân biệt tinh trùng còn sống, có 2 cách chính:
– Cách 1: dùng hóa chất nhuộm phần đầu tinh trùng, cách này phân biệt rõ ràng và nhanh nhưng không thể sử dụng tinh trùng này để thụ tinh với trứng vì đã dính hóa chất nhuộm. Phương pháp này thường được sử dụng trong đánh giá tinh dịch đồ.
– Cách 2: dùng môi trường nhược trương (phương pháp HOST) để phân biệt tinh trùng sống và cách này cho phép sử dụng tinh trùng sau khi làm nghiệm pháp để thực hiện ICSI (tiêm tinh trùng vào bào tương trứng). Những tinh trùng bất động nhưng còn sống khi để trong môi trường nhược trương sẽ có phản ứng bằng cách co cuộn đuôi lại.
3. Làm thế nào để những tinh trùng này thụ tinh được với trứng: sau khi xác định tinh trùng sống (cách 2). Lúc này, chuyên viên phôi học sẽ bắt những tinh trùng này để tiêm vào trứng giúp cho việc thụ tinh có thể xảy ra. Ngày hôm sau (16-18h sau khi thực hiện ICSI), sẽ kiểm tra để nhận biết trứng có thụ tinh hay không. Tỷ lệ thụ tinh đối với những tinh trùng bất động nhưng vẫn còn sống khoảng 40-50%. Thông thường, 98% những trứng thụ tinh được sẽ phát triển thành phôi. Và chất lượng phôi tốt, trung bình hay xấu tùy theo chất lượng trứng (quyết định # 70%) và chất lượng tinh trùng (quyết định # 30%).
Tại khoa Hiếm Muộn – Bệnh viện Hùng Vương đã nghiên cứu việc thực hiện ICSI trên những tinh trùng bất động hoàn toàn từ năm 2011 và cho kết quả khả quan. Tính đến nay, khoa đã thực hiện được gần 40 trường hợp với tỷ lệ thụ tinh # 51%, tỷ lệ có thai # 31.4. Và hiện nay vẫn tiếp tục thực hiện khi gặp những trường hợp tinh trùng hoàn toàn bất động tương tự.
BS. Vũ Đình Tuân
Khoa Hiếm muộn, Bệnh viện Hùng Vương
-011128_400x230.jpg)
