Sự phát triển của phôi và đánh giá sự phát triển của phôi

Sau khi thụ tinh bằng thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) hoặc tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI), phôi sẽ phát triển bên ngoài cơ thể trước khi sẵn sàng được chuyển vào buồng tử cung. Tủ cấy là yếu tố cơ bản của hệ thống nuôi cấy của trung tâm điều trị hiếm muộn và được thiết kế để cung cấp môi trường càng giống với tự nhiên càng tốt.

Khi phôi được chuyển vào buồng tử cung, phôi phải làm tổ và tiếp tục phát triển để thành thai. Trong hỗ trợ sinh sản, ê kíp điều trị sẽ chọn phôi có tiềm năng làm tổ cao nhất. Hiện nay, có nhiều phương tiện và cách thức khác nhau để đánh giá phôi.

Hỗ trợ phôi thoát màng

Ban đầu, khi phôi phát triển, phôi được bảo vệ trong một lớp vỏ mỏng. Phôi phải phá vỡ lớp vỏ này để làm tổ vào buồng tử cung. Đôi khi, lớp vỏ này cứng và làm phôi khó có khả năng phá vỡ – đặc biệt là khi noãn đến từ phụ nữ hơi lớn tuổi[1],[2].

Trong hỗ trợ phôi thoát màng, vào khoảng ngày 3 của phôi, chuyên viên phôi học sẽ dùng dung dịch acid yếu hay tia laser để làm mỏng đi hay tạo một lỗ thủng trên lớp vỏ này[2]. Cách làm này được cho là giúp phôi có cơ hội làm tổ cao nhất trong một số trường hợp[1].

Ê kíp điều trị có thể quyết định sử dụng hỗ trợ phôi thoát màng nếu bệnh nhân đã thất bại vài chu kỳ IVF, noãn từ phụ nữ trên 35 tuổi.

Nuôi cấy phôi và sự phát triển của phôi

Sau vài ngày, phôi sẽ phát triển trong tủ cấy của phòng lab. Phôi rất mong manh và một thay đổi nhỏ nhất trong môi trường tủ cấy có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi [3],[6].

Do đó, cả trang thiết bị và kỹ thuật mà nhân viên thực hiện đều phải tránh các thay đổi có thể ảnh hưởng sự phát triển của phôi.

Một số tủ cấy hiện đại có thể cung cấp buồng cấy độc lập, khép kín cho mỗi bệnh nhân và cho phép ê kíp có thể kiểm soát nghiêm ngặt từng chi tiết của môi trường nuôi cấy phôi. Điều này có nghĩa, phôi được phát triển trong một môi trường ổn định và đáng tin cậy, ngăn ngừa bất kì một xáo trộn ngoại lai nào.

Các phương tiện đánh giá truyền thống

Trong đánh giá phôi truyền thống, chuyên viên phôi học sẽ mang phôi ra khỏi tủ cấy trong một thời gian ngắn, thường không quá 1 lần/ngày. Họ sẽ đánh giá hình dạng và cấu trúc của mỗi phôi, cũng như sự phát triển của phôi theo thời gian, ghi nhận bất kỳ bất thường nào. Ê kíp điều trị sẽ xác định phôi nào phát triển bình thường để chuyển vào buồng tử cung.

Tuy nhiên, trên 50% phôi được xác định bằng đánh giá truyền thống đơn thuần không thể làm tổ[7],[8]. Điều này có thể do:

• Đánh giá chủ quan của người sử dụng kính hiển vi
• Chỉ đánh giá phôi ở một thời điểm
• Có ít thông tin để phân biệt giữa các phôi có khả năng phát triển tốt

Đánh giá với hệ thống hình ảnh theo dõi liên tục

Một bước tiến gần đây trong đánh giá phôi là hệ thống hình ảnh theo dõi liên tục, hình ảnh của phôi được chụp lại thường xuyên trong vài ngày. Kỹ thuật này cung cấp cho chuyên viên phôi học bức tranh toàn cảnh hơn về sự phát triển của từng phôi [7].

Bằng cách cung cấp thông tin về sự phát triển liên tục của từng phôi, kỹ thuật theo dõi liên tục giúp chuyên viên phôi học đánh giá chi tiết hơn trên phôi nào sẽ được chuyển vào buồng tử cung.

Một số công nghệ tủ cấy tiên tiến nhất cho phép tích hợp camera để theo dõi liên tục bên trong tủ cấy, làm giảm sự xáo trộn do không cần mang phôi ra khỏi tủ cấy để đánh giá.

Đánh giá bằng dùng phần mềm tiên đoán

Mặc dù hệ thống hình ảnh theo dõi liên tục giúp ê kíp điều trị đánh giá chi tiết hơn, vẫn có một số yếu tố của sự phát triển của phôi không thể đánh giá bằng cách chỉ quan sát.

Hiện tại, chỉ có một phần mềm phân tích hình ảnh tự động, phức tạp được phát triển với khả năng tiên đoán khả năng làm tổ của phôi từ giai đoạn sớm[8],[9].

Khi được dùng song song với các phương pháp đánh gía cổ điển, phần mềm đánh giá này đã được chứng minh cải thiện đáng kể khả năng làm tổ và tỉ lệ thai lâm sàng[9],[10]. Phần mềm phát hiện các đặc điểm, thay đổi tinh vi của hình dạng và kích thước của phôi mà mắt người không thể phát hiện được và cung cấp cách đánh giá phôi tự động, dựa trên khả năng phát triển và làm tổ của phôi mà phần mềm tiên đoán được.

Hơn thế nữa, phần mềm đánh giá cung cấp kết quả ổn định ở các trung tâm, không bị ảnh hưởng bởi yếu tố con người thực hiện[11]. Điều này giúp ê kíp của bạn có đánh giá khách quan về khả năng làm tổ của phôi và tự tin hơn trong việc chọn phôi tốt nhất để chuyển[7],[8],[11].

Trước khi chọn trung tâm điều trị hiếm muộn, hãy hỏi về phương pháp và kỹ thuật mà họ dùng để nuôi cấy và đánh giá phôi vì các yếu tố này có thể ảnh hưởng kết quả điều trị của bạn.

Hệ thống tủ nuôi cấy phôi

Hệ thống tủ nuôi cấy phôi theo dõi phôi liên tục “time-lapse” là ứng dụng công nghệ tiến bộ trong điều trị vô sinh hiếm muộn, được triển khai rộng rãi tại châu Âu, Mỹ, nhiều nước phát triển và bắt đầu đưa vào sử dụng tại Việt Nam.

Khi nuôi cấy phôi trong tủ Time-lapse, mỗi phôi sẽ được nuôi cấy riêng biệt và được camera ghi nhận hình ảnh ở các giai đoạn phôi phân chia. Dữ liệu hình ảnh phôi này sẽ được truyền vào máy tính. Vì vậy, chuyên viên phôi học có thể đánh giá chất lượng phôi dựa vào hình thái, động học của phôi mà không cần lấy phôi ra ngoài. Quan sát sự phát triển phôi liên tục hỗ trợ xác định các kiểu hình phát triển bất thường liên quan trực tiếp với tiềm năng làm tổ của phôi1.
Nhờ đó, quá trình nuôi cấy phôi sẽ không bị gián đoạn, môi trường nuôi cấy phôi ổn định so với việc nuôi cấy phôi thông thường giúp cải thiện khả năng sống và chất lượng phôi2. Thông tin của mỗi phôi sẽ chi tiết hơn, giúp các chuyên viên phôi học chọn lựa đúng phôi có khả năng làm tổ cao nhất. Phầm mềm áp dụng trí tuệ nhân tạo cũng đã ra đời, giúp việc đánh giá phôi được nhanh và khách quan hơn.

Ngoài ra, tủ nuôi cấy công nghệ Time-lapse còn giúp các bác sĩ có được các dữ liệu hình ảnh, video, kết quả đánh giá phôi được truyền trực tiếp từ phòng lab đến máy tính phòng tư vấn. Từ đó, bác sĩ có thể tư vấn cho bệnh nhân các thông tin rõ ràng và cụ thể. Đồng thời, khách hàng cũng có trải nghiệm tuyệt vời hơn khi được xem những thước phim đầu đời của bé do camera tại mỗi buồng nuôi cấy phôi ghi nhận.
Nhiều bố mẹ sẽ xúc động khi được xem những thước phim ý nghĩa về quá trình phát triển “những đứa con” của mình. Những điều kỳ diệu từ công nghệ giúp mang lại hạnh phúc, tiếp thêm động lực để họ vững tin hơn trong hành trình tìm kiếm những đứa con mơ ước.
Tài liệu tham khảo
1. Kovacs, P. (2014) “Embryo selection: the role of time-lapse monitoring.” Reprod Biol Endocrinol 12 (1): 124-135
2. Swain, Jason E., et al. “Optimizing the culture environment and embryo manipulation to help maintain embryo developmental potential.” Fertility and sterility 105.3 (2016): 571-587.

Tài liệu tham khảo

1. Carney S, et al. Cochrane Database Syst Rev 2012;12:CD001894.
2. Human Fertilisation and Embryology Authority (HFEA). Assisted hatching. 2016. Available at: http://hfeaarchive.uksouth.cloudapp.azure.com/www.hfea.gov.uk/hfea/rss/assisted-hatching.html. Accessed: February 2018.
3. Zhang J, et al. Reprod Biomed Online 2010;20:510–515.
4. Swain J, et al. Reprod Biomed Online 2012;24:142–147.
5. Takenaka M, et al. Proc Natl Acad Sci USA 2007;104(36):14289–14293.
6. Schulz R. Proc Natl Acad Sci USA 2007;104(37):14547–14548.
7. Kovacs, P. Reprod Biol and Endocrinol 2014;12(124):1–11.
8. Diamond M, et al. J Assist Reprod Genet 2015;32(1):61–68.
9. VerMilyea M, et al. Reprod Biomed Online 2014;29:729–736.
10. Aparicio-Ruiz B, et al. Fertil Steril 2016;106(3)e90–e91.
11. Conaghan J, et al. Fertil Steril 2013;100(2):412–419.