Bs Võ Văn Cường, IVFMD FAMILY, Bệnh viện Đa khoa Gia Đình

Suy buồng trứng sớm là gì ?

Suy buồng trứng sớm là sự suy giảm dự trữ buồng trứng và kết thúc hoạt động chức năng của buồng trứng ở giai đoạn trước 40 tuổi gọi là suy buồng trứng sớm.

Dấu hiệu suy buồng trứng sớm

Do không còn hoạt động của buồng trứng nên phụ nữ suy buồng trứng sớm sẽ có những biểu hiện như rối loạn kinh nguyệt, kinh thưa, không xuất hiện trong thời gian dài (vô kinh).

Tiếp theo đó, do ảnh hưởng của thiếu hụt nội tiết sinh dục nữ nên suy buồng trứng sớm sẽ có những biểu hiện toàn thân của phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh như bốc hỏa, mất ngủ, đau đầu, nóng rát âm đạo, các triệu chứng đường tiết niệu, tăng nguy cơ loãng xương, bệnh lý tim mạch.

Chẩn đoán suy buồng trứng sớm

Thường dựa vào các triệu chứng của bệnh nhân và các xét nghiệm cận lâm sàng để chẩn đoán suy buồng trứng sớm ở phụ nữ dưới 40 tuổi, bao gồm 2 tiêu chuẩn sau:

• Vô kinh: Ba chu kì tiên lục không có kinh (nếu trước đó kinh nguyệt đều) hoặc 6 tháng liên tục không có kinh nguyệt (nếu trước đó kinh nguyệt không đều)
• Xét nghiệm có nồng độ FSH >25 mIU/ml, cách nhau 4 tuần

Nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm

Những nguyên nhân gây suy buồng trứng sớm được chia làm 2 nguyên nhân chính: do di truyền và không do di truyền.

• Nguyên nhân không do di truyền

Bên cạnh dự trữ buồng trứng giảm dần theo độ tuổi, nguyên nhân không do di truyền được chia thành 3 nhóm: (1) do điều trị (phẫu thuật ở buồng trứng, hóa xạ trị); (2) bệnh tự miễn; (3) nhiễm trùng (virus herpes, CMV, quai bị) và không rõ nguyên nhân. Ngoài các yếu tố do điều trị, bệnh lý, lối sống cũng ảnh hưởng đến dự trữ buồng trứng. Nhiều nghiên cứu cho thấy phụ nữ hút thuốc lá có nguy cơ suy buồng sớm nhiều hơn so với phụ nữ không hút thuốc lá.

• Giảm dự trữ buồng trứng do nguyên nhân di truyền

Mất hoặc chuyển đoạn trong NST X, monosomy X (hội chứng Turner), hay hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy, tăng galactose máu là những nguyên nhân thường thấy ở suy buồng trứng sớm.

Suy buồng trứng sớm có nguy hiểm không

Những trường hợp suy buồng trứng sớm ảnh hưởng đến khả năng sinh sản do không còn hoạt động của buồng trứng. Do đó, nếu có nguyện vọng có con, những trường hợp này có thể được sự hỗ trợ từ các kĩ thuật hỗ trợ sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm xin cho trứng.

Bên cạnh đó, thiếu hụt nội tiết tố nữ lên sức khỏe, nên các biểu hiện của giai đoạn mãn kinh sẽ xuất hiện sớm hơn, làm tăng nguy cơ loãng xương và mắc các bệnh lý tim mạch

Điều trị suy buồng trứng

Hiện tại không có phương pháp hữu hiệu điều trị suy buồng trứng sớm. Việc điều trị tùy thuộc vào triệu chứng của bệnh nhân. Liệu pháp nội tiết thay thế nên được cân nhắc để điều trị một số triệu chứng liên quan đến tiền mãn kinh, mãn kinh, dự phòng nguy cơ loãng xương và các bệnh lý tim mạch do thiếu hụt nội tiết tố nữ.

Điều trị mong con bằng thụ tinh trong ống nghiệm xin cho trứng dựa trên nguyện vọng có con của phụ nữ có suy buồng trứng sớm

Cách dự phòng suy giảm chức năng buồng trứng

Dự phòng giảm dự trữ buồng trứng do các nguyên nhân không di truyền như tránh các phẫu thuật không thật sự cần thiết ở buồng trứng. Cân nhắc trữ trứng, trữ mô buồng trứng trước khi hóa, xạ trị ở những trường hợp ung thư.

Các nguyên nhân di truyền như hội chứng Turner, nếu được phát hiện sớm, nên được tư vấn để bảo tồn khả năng sinh sản ở độ tuổi trước dậy thì. Bên cạnh đó, cần có một lối sống lành mạnh, tránh thuốc lá, tăng cường vận động, ăn nhiều ra xanh, trái cây để tăng cường sức khỏe cơ thể nói chung và sức khỏe hệ sinh sản nói riêng

Kết luận

Suy buồng trứng sớm là suy giảm hoạt động chức năng buồng trứng ở phụ nữ trước 40 tuổi. Kéo theo các triệu chứng của tiền mãn kinh, mãn kinh do thiếu hụt nội tiết tố nữ, khó có con do không còn hoạt động của buồng trứng.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản cần khám phụ khoa, khám sức khỏe sinh sản thường xuyên để phát hiện sớm các trường hợp có nguy cơ suy buồng trứng sớm, nhằm có các biện pháp dự phòng hoặc hạn chế ảnh hưởng của suy buồng trứng lên sức khỏe sinh sản, sức khỏe cơ thể.

Bên cạnh đó, cần có các cân nhắc khi thực hiện các can thiệp điều trị có khả năng ảnh hưởng đến dự trữ buồng trứng. Một chế độ ăn đầy đủ chất, lối sống lành mạnh sẽ góp phần hạn chế nguy cơ suy buồng trứng sớm ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản

Tài liệu tham khảo

1. Testing and interpreting measures of ovarian reserve: a committee opinion. Fertility and Sterility. 2020;114(6):1151–7.

2. Rees M, Purdie D. Premature Menopause. In: Management of the Menopause: The Handbook. 4th ed. UK: royal Society of Medicine Press Ltd; 2006. p. 142–9.

3. Lallemant C, Vassard D, Nyboe Andersen A, Schmidt L, Macklon N. Medical and social egg freezing: internet based survey of knowledge and attitudes among women in Denmark and the UK. Acta Obstetricia et Gynecologica Scandinavica. 2016;95(12):1402–10.