Hiện nay, có nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản cho các cặp vợ chồng muộn. Trong đó, thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo là hai phương pháp điều trị hỗ trợ sinh sản thường được sử dụng, giúp tăng cơ hội mang thai cho những cặp vợ chồng mong con. Một câu hỏi phổ biến mà các cặp vợ chồng hỏi là, "sự khác biệt giữa thụ tinh nhân tạo (IUI) và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là gì?" Đối với một số người, đó có thể là một câu hỏi tương đối dễ trả lời, nhưng nếu không có kiến thức cơ bản về một trong hai thuật ngữ thì người ta có thể không hiểu. Chúng ta cùng tìm hiểu sự khác biệt giữa IUI và IVF qua bài viết sau đây.

Phân biệt thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo

Thụ tinh ống nghiệm là gì?

Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) là kỹ thuật hỗ trợ sinh sản trong đó tinh trùng cho thụ tinh với noãn trong đĩa cấy (đĩa Petri). Phôi thu được sẽ chuyển vào buồng tử cung để làm tổ hoặc sẽ được đông lạnh để sử dụng sau.

Thụ tinh nhân tạo là gì?

Thụ tinh nhân tạo hay còn gọi là bơm tinh trùng vào buồng tử cung là kỹ thuật trong đó catheter được đưa qua ống cổ tử cung nhằm mục đích bơm trực tiếp mẫu tinh trùng đã lọc rửa vào buồng tử cung.

Chỉ định sử dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản

Thụ tinh trong ống nghiệm:

• Các trường hợp vô sinh do tắc vòi tử cung;
• Vô sinh do lạc nội mạc tử cung;
• Vô sinh do bất thường về phóng noãn (không phóng noãn, kém phóng noãn, buồng trứng đa nang, người bệnh lớn tuổi);
• Vô sinh do tinh dịch đồ bất thường;
• Vô sinh không rõ nguyên nhân.

Thụ tinh nhân tạo:

• Vô sinh do người chồng tinh trùng yếu, bất thường nhưng vẫn đủ điều kiện để điều trị bằng phương pháp bơm tinh trùng vào buồng tử cung;
• Vô sinh do rối loạn phóng noãn;
• Vô sinh không rõ nguyên nhân;
• Vô sinh do lạc nội mạc tử cung;
• Vô sinh do yếu tố cổ tử cung;
• Vô sinh do chồng không có tinh trùng, cần xin mẫu tinh trùng để thực hiện kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung của người vợ.

Quy trình tiến hành thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo

Thụ tinh trong ống nghiệm:

Trong khi thụ tinh nhân tạo thông thường chỉ cần tiêm mũi rụng trứng thì thụ tinh trong ống nghiệm có nhiều mũi tiêm kích thích buồng trứng được thực hiện trong khoảng thời gian 8-12 ngày. Bước tiếp theo, khi bệnh nhân được tiêm thuốc kích thích buồng trứng đạt đến giai đoạn thích hợp, bác sĩ sẽ chỉ định tiêm thuốc kích hoạt quá trình rụng trứng. Sau đó, bệnh nhân được gây mê hoặc tê tủy sống, trứng được lấy ra khỏi buồng trứng, được gọi là lấy trứng và quá trình thụ tinh diễn ra trong phòng thí nghiệm. Trước khi quá trình thụ tinh xảy ra, đối tác sẽ cần cung cấp một mẫu tinh trùng, mẫu tinh trùng đông lạnh hoặc một lần nữa, tinh trùng của người hiến tặng có thể được sử dụng. Toàn bộ quá trình này sau đó dẫn đến phôi sẽ phân chia và nuôi cấy trong phòng thí nghiệm để chuẩn bị cho việc chuyển phôi. Chuyển phôi là khi (các) phôi được đặt trực tiếp vào tử cung. Sau khi chuyển phôi, người ta phải đợi từ 12-14 ngày trước khi thử thai.

Thụ tinh nhân tạo:

• Đây là một quy trình trong đó các tế bào tinh trùng đã được xử lý (lọc rửa) được đưa trực tiếp vào tử cung tính theo thời gian rụng trứng của người phụ nữ và có thể thực hiện một đến hai lần trong những ngày ngay sau khi phát hiện rụng trứng. Sau khi rụng trứng, trứng của người phụ nữ sẽ được đưa vào ống dẫn trứng và đợi tinh trùng ở đó . Do đó, thụ tinh nhân tạo giúp bỏ qua đoạn âm đạo là nơi có tính axit dẫn đến hầu hết tinh trùng bị tiêu diệt ở đây và cổ tử cung là nơi có chất nhầy có thể ảnh hưởng đến tốc độ bơi tinh trùng.
• Vì vậy, quy trình thụ tinh nhân tạo (IUI) tập trung nhiều tinh trùng chất lượng tốt gần nợi trứng đang chờ thụ tinh nên khả năng trứng và tinh trùng tìm thấy nhau sẽ tăng đáng kể.
• IUI có thể thực hiện theo chu kỳ tự nhiên hoặc bằng thuốc hỗ trợ sinh sản như clomiphene citrate, letrazole, hormone kích thích nang trứng… Theo dõi chu kỳ được thực hiện thông qua xét nghiệm máu và siêu âm. Khi nang trứng trưởng thành, người phụ nữ được hướng dẫn tiêm thuốc rụng trứng như hCG. Sau mũi tiêm này, người phụ nữ có thể có một đến hai lần bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Bước tiếp theo là đợi khoảng hai tuần để thử thai.

Tỷ lệ thành công của thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm

• Ưu điểm của IVF là can thiệp tiêm trực tiếp tinh trùng được lựa chọn và trứng với nhau tạo thành phôi, phôi cũng có thể được sàng lọc nếu như cặp vợ chồng có bất thường nhiễm sắc thể cũng như các rối loạn di truyền. Ngoài ra, việc trữ phôi giúp tận dụng tuổi hiện tại của người phụ nữ đảm bảo chất lượng và số lượng phôi cho tương lai, là một lợi thế.
• Sự thành công của 2 phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo phụ thuộc độ tuổi người phụ nữ, nguyên nhân vô sinh của cặp vợ chồng và các yếu tố khác. Đối với phụ nữ dưới 35 tuổi thì tỉ lệ thành công trung bình IUI dao động khoảng 5%-20% mỗi chu kỳ. Đồng thời, tỉ lệ thành công trung bình IVF khoảng 50% mỗi chu kỳ. Hơn nữa, việc chờ đợi thực hiện khi tuổi người phụ nữ càng cao thì tỉ lệ thành công của cả 2 phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm và thụ tinh nhân tạo đều sụt giảm.

Chi phí và thời gian thực hiện thụ tinh nhân tạo và thụ tinh trong ống nghiệm

Thụ tinh nhân tạo có thể chỉ cần lọc rửa tinh trùng của người chồng và bơm tinh trùng vào buồng tử cung người vợ sau khi phát hiện rụng trứng. Mặt khác, thụ tinh trong ống nghiệm trải qua nhiều quá trình từ kích thích buồng trứng, chọc hút noãn, tạo phôi, trữ phôi và chuyển phôi đôi khi các bước này chia thành các phần khác nhau nên quá trình này mất nhiều thời gian, tốn kém và xâm lấn hơn.

Nói chung, việc bạn chọn IUI hay IVF tùy thuộc vào các vấn đề cụ thể mà bạn đang giải quyết. Ví dụ: IVF là tốt nhất cho những người có thể bị tắc ống dẫn trứng hai bên hoặc nếu số lượng tinh trùng ít mức độ nặng hoặc có thể là một lựa chọn tốt cho những phụ nữ ở độ tuổi cao (trên 35 tuổi), vì số lượng trứng của một người cũng như chất lượng trứng giảm dần theo tuổi tác, bắt đầu từ tuổi 32 và nhiều hơn đáng kể ở tuổi 37 thì IVF cho phép phụ nữ lớn tuổi kiểm tra phôi của họ để tăng cơ hội mang thai thành công và giảm nguy cơ sảy thai. Mặt khác, IUI có thể là lựa chọn tốt hơn cho những người muốn thử một quy trình ít xâm lấn hơn, ít tốn kém hơn trước khi đi sâu vào IVF. IUI cũng thường được coi là một điểm khởi đầu tốt cho những bệnh nhân vô sinh không rõ nguyên nhân miễn là phụ nữ có ít nhất một ống dẫn trứng mở. Đây cũng thường là lựa chọn đầu tiên cho những phụ nữ độc thân sử dụng tinh trùng của người hiến tặng hoặc các cặp đồng tính nữ sử dụng tinh trùng của người hiến tặng, vì những người này có thể không gặp vấn đề gì khi mang thai.

Tóm lại, nếu vợ chồng bạn đang cố gắng quyết định giữa IUI và IVF, việc đầu tiên nên làm là đến trung tâm hỗ trợ sinh sản uy tín để bác sĩ tư vấn và thăm khám, vì họ sẽ có nhiều thông tin nhất về lựa chọn điều trị sinh sản mà vợ chồng bạn mong muốn.

Nguồn:  Sanaz Ghazal, M.D., F.A.C.O.G, 2022. IUI vs. IVF: What’s The Difference?. https://www.forbes.com/health/family/iui-versus-ivf/